Na de PS5 – die anderhalf jaar na launch voor velen nog steeds onvindbaar is – moet de Steam Deck zowat de meest begeerde hardware van het moment zijn. Een draagbare gaming pc waarop je zo goed als alle topgames kan spelen? Dat klinkt toch te mooi om waar te zijn. Niet?

Powerhouse

Toegegeven: in ons 40-jarige gamecarrière zijn we nooit echt fervente handheldgamers geweest. Dat kleine scherm, dat opladen om de haverklap en technologie die te snel achterop hinkelt. Kijk maar naar de Nintendo Switch: hoe vernuftig we het ding ook vinden, je kan er niet omheen dat het ding al jaren tegen zijn hardwarelimieten aanloopt. En dat heeft zijn gevolgen voor de games. Leuk die Mario-titels, maar het aanbod third party titels wordt steeds beperkter. Net omdat gespecialiseerde studio’s die games stevig moeten downgraden om ze nog op de Switch gedraaid te krijgen.

Maar wat als Nintendo nu eens een krachtigere Switch op de markt zou brengen? Dat scenario is werkelijkheid geworden. Niet dankzij Nintendo, maar wel door pc-koning Valve die ons zijn Steam Deck in de speelgrage klauwen dropte. Al is dat niet zonder slag of stoot gegaan: we hebben ellenlang gewacht en gebeden. 10 maanden om precies te zijn. Ook hier lopen dankzij enorme productietekorten de wachttijden enorm op. Wie de Steam Deck nu bestelt, krijgt hem ten vroegste in oktober. Al kunnen we nu al meegeven: het is het wachten dubbel en dikwaard. De Steam Deck blijkt verbluffend krachtig, veelzijdig én een droom om topgames op te spelen. Al zijn er ook nog werkpunten voor Valve.

Voer voor discussies

Over het design is veel inkt gevloeid. En ja, als hij voor je ligt, ziet hij er een stuk groter uit dan de productfoto’s deden vermoeden. De Steam Deck is een kolos, een robuuste handheld opgetrokken uit zwart mat plastic en duidelijk niet ontworpen voor kleine handen. Voor velen onelegant en potsierlijk, maar wij vinden ‘em best cool.

Het design van de Steam Deck doet ons vooral denken aan oldschool retroconsoles zoals de Neo Geo (1990) waarbij de kwaliteit per kilo werd geserveerd. Ook de Steam Deck is met zijn 30 cm brede chassis een grote jongen die gemakkelijk driekwart van de ruimte in je rugzak inpalmt. Maar dat hoort nu eenmaal bij een krachtpatser.

Door zijn stevige afmetingen, is de Steam Deck een verademing voor volwassen handen. Hier na vier uur spelen géén verkrampte vingers of stramme duimen omdat de sticks te dichtbij zijn geplaatst. De Steam Deck is ergonomisch en ligt ondanks zijn gewicht (hij weegt twee keer zoveel als de Switch OLED) fantastisch in de handen. Dankzij de uitgesproken handgrepen aan beide kanten die nogmaals duidelijk maken voor wie deze Steam Deck bedoeld is: niet voor de kids, wel voor de volwassen gamers.

Ligt supergoed in de handen

Valve voorzag bovendien een indrukwekkend aantal bedieningsopties. Naast de klassieke ABXY-facebuttons en joysticks die heel veel weg hebben van de Xbox Elite controller, vind je ook aan elke kant een trackpad met haptische feedback, die het bewegen met een muis moet simuleren. Handig om te navigeren op websites of wanneer je overschakelt naar desktopmodus. Daarnaast zou je haast vergeten dat het ook een touchscreen is. Wat net als bij de Switch handig van pas komt om door menu’s te navigeren en te tikken. En als laatste: dankzij de ingebouwde gyroscoop kan je ook mikken of rondkijken door de handheld te bewegen. Een leuke gimmick, die wij al even snel afzetten.

Zeiden we al dat de Steam Deck trouwens fantastisch ding is om shooters op te spelen? De sticks voelen stevig en precies aan, plus ze zijn ook klikbaar. Zo kan je probleemloos de sprint inzetten met L3 net als op gewone consoles. De slim geplaatste backbuttons zijn ook mooi meegenomen, die kan je zelf functies gaan toewijzen per game en komen handig van pas bij shooters met een best complex besturingsschema zoals Dying Light 2. Ons enige minpunt: terwijl de triggers quasi perfect zijn, liggen die bovenste schouderknoppen net ietsje te hoog. Bij games waar je voortdurend tussen beiden moet wisselen, is dat even wennen.

Screen time

Over het scherm ook geen klagen: het 1200×800 LCD-scherm kan moeiteloos 60 Hz aan en toont zijn games groots, levendig en vloeiend. Maar eerlijk is eerlijk: het OLED-scherm van de nieuwe Nintendo Switch geeft net dat ietsje meer oempf op vlak van helderheid. Dat misten we hier. Toch eventjes. Tot we de scène waar Kratos de wervelende dodendans uitvoert met vechtersbaas Baldur, in 60 fps mochten aanschouwen en onze bek simpelweg openviel. Of wanneer we onze Hot Wheels met een rotvaart op het circuit navigeerden en geen milliseconde hapering konden waarnemen.

Een maand na datum vinden we het nog steeds crazy om topgames als God of War, Deathloop en Control gewoon op een handheld te kunnen spelen. De Steam Deck is niets minder dan een powerhouse, inclusief supersnelle SSD, AMD Zen 2 processor en 16 GB werkgeheugen. Vergeet de voortdurende vergelijking met de Switch, als het op prestaties aankomt mag je deze Steam Deck eerder vergelijken met een draagbare PS5. Indrukwekkend, al draait de ventilator overuren om het ding koel te houden. Dat maakt best wat lawaai, maar echt storend wordt het nooit.

Compatibele Games

Je Steam-library overal kunnen spelen is een natte droom. Al moeten we dit wel nuanceren: de Steam Deck draait op een op Linux-gebaseerde SteamOS waarmee niet alle games compatibel zien. Valve geeft op de store de Steam Deck-compatibiliteit aan. Een selectie titels zoals God of War, Elden Ring vallen onder de ‘Great on Deck’ categorie: die kan je gewoon opzetten zonder veel gedoe en geven de beste resultaten.

Andere titels zoals Destiny 2 zijn dan weer niet speelbaar op de Steam Deck. En dat zou alles te maken hebben met bepaalde anti-cheat- en DRM-software waarmee SteamOS niet overweg kan. Tussen die twee uitersten ligt een gigantische grijze zone van games die wel speelbaar zijn op de Steam Deck, maar waar je zelf wat aan de instellingen moet priegelen om de beste performance eruit te krijgen. Of waar de tekst dan weer te klein is om écht leesbaar te zijn. Dat soort scherpe kantjes.

En daar laat Valve de user wat aan zijn lot over. Niet erg voor pc-gamers, maar consolegamers die met de Steam Deck de overstap maken naar pc-gamen, zullen het per game proefondervindelijk moeten ontdekken. Borderlands 3 bijvoorbeeld zet je best niet op Ultra setting, maar op Medium, wil je dat de fps boven de 30 geraakt. Skyrim is zelfs op de laagste settings lastig speelbaar, terwijl GTA V dan weer op de hoogste setting moeiteloos 45 fps haalt. Het is wat zoeken.

Fair is fair: Valve reikt zijn spelers voldoende tools aan om dat onderzoek zo laagdrempelig uit te voeren. Zo kan je via de snelmenuknop rechts van het scherm in een wip een framecounter in je linkerbovenhoek toveren. Of die uitbreiden tot een ganse tabel aan performance parameters zodat je de settings desgewenst kan tweaken.

De grote zwakte

Hoe fantastisch we deze krachtpatser ook vinden, dé achilleshiel van deze Steam Deck (en eender welke handheld eigenlijk) blijft de batterijduur. Die varieert van anderhalf uur bij veeleisende topgames zoals God of War tot 6 uur met oudere klassiekers zoals Broforce of Miami Hotline. Wel handig: Valve voorziet genoeg opties om de impact op je batterij te verlagen. Los van het dimmen van het scherm. Zo kan je via de snelknop rechts instant een resem performance-instellingen aanpassen. De processorkracht beperken bijvoorbeeld, of een limiet zetten op het aantal frames per seconde. En dat maakt écht een verschil. Waar je met Dying Light 2 aan 60 fps zo’n 2 uurtjes kan spelen, haal je bijna het dubbele wanneer je het aantal frames halveert.

Zoals we zeiden: het is per titel wat zoeken naar de perfecte settings en dat is niets nieuws voor pc-gamers. De Steam Deck heeft een onmetelijk potentieel en we hebben het gevoel dat we nog maar het topje van de ijsberg ontdekt hebben. Zo kan je de gebruiksvriendelijke Steam Deck-omgeving ook inruilen voor een desktopmodus en zo bijvoorbeeld Windows installeren, of andere software. Emulators zeg je? Dat is onze volgende missie: de Steam Deck omvormen tot de ultieme retro handheld en er elk mogelijke ROM op installeren. Het kan volgens enkele YouTube-tutorials in minder dan 15 minuten.

Al moet je dan wel één ding doen: de opslag uitbreiden met een Micro SD-kaart. Je kan kiezen uit drie modellen: die met 64 GB opslag voor €419, 256 GB voor €549 en 512GB voor €679. Wij kozen voor de middelste, maar zelfs 256 GB is best weinig vandaag de dag. Ons advies: bespaar hier niet op en laat die goedkopere basis-64 GB-versie gewoon links liggen. Die bevat immers een flashgeheugen, terwijl de duurdere modellen een snellere SSD bevatten. Want als je één ding niet wil, is het tijd en batterij verspillen aan langere wachttijden.