Sinds de Egyptische reboot is Assassin’s Creed stevig veranderd. De game waar je ooit als Parkour-beoefende sluipmoordenaar ongezien moest toeslaan, is uitgegroeid tot een grootse actie-RPG die inzet op actie, looten en levellen. Met Valhalla zet Ubisoft die tred richting verder. Maar Assassin’s Creed Valhalla is niet gewoon Odyssey met een Vikinghelm op. Met Valhalla heeft Ubisoft eindelijk een evenwicht gevonden die de nieuwe richting probeert te verzoenen met de roots van de reeks. De bekende combo van gigantische openwereldgameplay, gruwelijke combat en sterke verhaalvertelling stond nooit eerder zo op punt als nu.

Naar Engeland!

Engeland, de 9^e eeuw. De Romeinen zijn al 400 jaar vertrokken en het Britse eiland is nog steeds een puinhoop. Een met bloed gedrenkt lappendeken van stammen, koninkrijkjes en neergestreken veroveraars die allemaal strijden voor territorium en macht. Viking Eivor en broer Sigurd krijgen het te benauwd in hun thuisland en stappen samen met een groep gelijkgezinde Noormannen het langschip op om lebensraum te zoeken bij de Angelsaksen. Het is de uitgestelde start (de proloog op Deense bodem duurt wel enkele uurtjes) van een veroveringstocht die episch voelt en tegelijk voorganger Odyssey toont hoe het op narratief vlak moet.

Terwijl Ubisoft Quebec Odyssey in goede banen leidde, hebben de collega’s in Montreal hier de leiding genomen. En dat draait allesbehalve slecht uit. Eivors persoonlijke verhaallijn – dat bol staat van verraad en geweld – komt al snel in aanraking met die van de Assassins en hun eeuwige oorlog met de Tempeliers, de rode draad doorheen de reeks. Ubisoft Montreal slaagt erin het gegeven van en masse plunderende Vikingen te combineren met de Assassin-roots van de serie, en giet er bovendien nog een stevige scheut Noorse mythologie bovenop. Dat het aantal scènes buiten de Animus, tot een strikt minimum is beperkt, vinden we ook niet erg.

De overkoepelende plot is netjes opgebroken in verschillende verhaallijnen die vasthangen aan de regio waar Eivor vertoeft en als clanleider zijn invloed wil versterken/opdringen. Veel verhaal betekent veel dialogen, maar Viking Eivor houdt het doorgaans een stuk korter dan zijn Griekse voorgangers. Waar Odyssey vaak verzandde in eeuwigdurende conversaties en overbodige dialoogkeuzes, houdt team Montréal het hier meer bij de essentie. We hebben onszelf maar enkele keren betrapt op het hameren van de skip-button, wat sterk is, gezien onze aandachtspanne tijdens het reviewen vaak lager ligt dan die van een eekhoorn. Ook geslaagd: de gevolgen van jouw acties en keuzes zijn voelbaar. Het is vaak niet duidelijk welke keuze je best neemt, maar zonder veel te verklappen: ze kunnen verstrekkende gevolgen hebben.

Sneaky Viking

Dat Valhalla meer Assassin’s Creed in de genen heeft dan Odyssey, betekent niet dat Ubisoft ook op gameplayvlak de klok helemaal terugdraait. Hoewel we meer aan het sluipmoorden mogen  Assassin-contracten en dankzij de Advanced Assassination-skill zelfs baasgevechten met één sluipaanval (en goede timing) kunnen klaren, doet Valhalla het voor de rest vooral op zijn Vikings: bruut en bijzonder gewelddadig. Afgehakte armen en hoofden vliegen tijdens plundertochten over het scherm en speren worden meer dan eens gebruikt om dode lichamen mee verticaal te etaleren. Om maar te zeggen: de combat regisseur heeft zich volledig kunnen uitleven.

Het vechtsysteem is dat van Odyssey maar met enkele tweaks. Dit keer kan je dual wielden en zelf kiezen in welke hand je bijl, strijdvlegel of schild draagt. Je moet je levensmeter ook op peil houden met voedsel en je raakt sneller uitgeput door de stamina-meter. Blijven ontwijken en verdedigen kan niet, waardoor je gedwongen wordt om tactische keuzes te maken. Valhalla legt ook minder de nadruk op goddelijke superkrachten zoals Odyssey. Oké, het is nog steeds een over-the-top Viking-fantasie en Eivor (m/v) is een barbaarse woesteling, maar het voelt allemaal net iets realistischer en geloofwaardiger aan dan zijn voorganger.

Het plunderen van dorpen en nederzettingen, blijft trouwens een heerlijke activiteit. Wanneer je vanop je schip de strijdhoorn blaast, schieten de dorpelingen uit hun huizen in paniek. De pastoor luidt de kerkklokken als waarschuwing, waarna je met je horde door de toegangspoorten beukt. De strooien daken in de fik schieten, de wachters als Braveheart op speed aan stukken hakken en vervolgens de kerkdeuren inbeuken om de rijkdommen op jouw conto te zetten: Valhalla serveert de ultieme Viking-fantasie die best fantastisch is om te beleven.

FOMO tot de max

Wie bij het spelen van openwereldgames vaak last heeft van FOMO, heeft aan Assassin’s Creed Valhalla een angstwekkend grote kluif. Niet alleen vanwege de insane hoeveelheid zijmissies en activiteiten om te ontdekken, maar ook door de overweldigende skill tree diens traag onthullende vertakkingen nooit lijken te eindigen. Je moet eerst kleinere statsboosters ontgrendelen en zo de weg vrijmaken naar echte skills met voelbare impact op de gameplay. Zoals Breakfall die alle valschade uitschakelt (aanrader!) en Auto-loot dat het lijkroven en jatten een stuk vlotter laat verlopen.

En dan is er nóg een feature die je FOMO geen goed doet: nieuwe combat moves zijn nu losgekoppeld van je skill tree. Om die crazy abilities te unlocken (denk een monsterlijke jump waarbij je je dwars door je vijand hakt) moet je stoffige boeken op doorgaans moeilijk toegankelijke plekken zien te vinden. Wat nog meer aanzet tot het verkennen van de bij momenten fantastische wereld. Toegegeven, Valhalla ruilt de zomerse vibes van de Griekse eilanden in voor een guurder middeleeuwse The Witcher-sfeertje, maar het heeft zijn charmes. Vooral wanneer je het vroegmiddeleeuwse Londen binnenwandelt en dat oude Assassin’s Creed-gevoel je je even terug bekruipt…

Valhalla for freedom

In Valhalla heb je meer keuze. Niet enkel over het geslacht van jouw Eivor (de vrouwelijke heeft naar onze mening net meer ballen en een overtuigende stem), maar ook over Raventhorpe, je eigen nederzetting. Met de nodige resources evolueert je tentenkamp in de modder tot een nederzetting, waar je na elke missie met plezier terug thuiskomt. Hoe je jouw gemeenschap en welke allianties met aanpalende koninkrijken je aangaat, bepalen hoe jouw Vikingthuis eruitziet.

In Raventhorpe kan je ook bij smid Gunnar je wapens en gear op degelijke wijze upgraden. Waar we in Odyssey verzopen in de verzamelde wapens en je voortdurend afdankertjes moest ontmantelen, doet Valhalla het met minder. Veel minder. De wapens en uitrusting die je te pakken krijgt, hou je bij kan je upgraden met ijzer en versterken met runes. De wapens en gear hebben daardoor weer waarde gekregen en bovendien moet je nu ook kiezen in welke items en wapens je gaat investeren.

Valhalla heeft net als zijn voorgangers opnieuw zo’n immense schaalgrootte, met zoveel te doen en ontdekken, dat het belachelijk wordt. Zonder vaak van de verhaalmissies af te wijken (wat best lastig is) ben je gemakkelijk zo’n 60 uur bezig. Maar neem het van ons aan: het occasionele torenklimmen, deelnemen aan Viking rap battles of het ontdekken van de heerlijke Mystery missions die de sfeer goed weten neer te zetten, is net de sterkte van de reeks. En ook al staat de verhaalboog niet voortdurend gespannen, we kunnen deze Viking-saga aan iedereen aanraden. Verwacht echter geen mirakels: vond je geen bal aan Odyssey of hou je niet van de RPG-richting die Ubisoft is ingeslagen, dan zal ook Valhalla weinig soelaas brengen. Ubisoft verfijnt zijn formule en brengt meer evenwicht naar de reeks, maar de basis is vrijwel hetzelfde gebleven.

Next-gen of niet?

Valhalla moet je gewoon op een next-gen console spelen. Het ziet er een stuk indrukwekkender uit en de omgevingen en vergezichten zijn bij momenten grandioos. Geslaagd, maar niet perfect. Van plots verdwijnende sloepen tot pop-up struiken en vreemde animaties: het aantal bugs en glitches zijn alweer niet gering. De ondermaatse intelligentie van strijdmakkers en vijanden doet je ook soms zuchten. Collega-Vikingen die tijdens een raid soms onverklaarbaar terplekke te schuifelen en weigeren met jou die gebarricadeerde kloosterdeur in te beuken. Je vraagt je soms af hoe dit Scandinavische volk het ooit tot wereldveroveraars geschopt heeft.

Op vlak van technische prestaties is de game op PS5 en Xbox Series X vrij gelijklopend: niet slecht, maar we hadden het nóg vlekkelozer verwacht. Sporadisch krijg je last van screen tearing en neemt de framerate een dipje. De game lijkt het vooral lastig te hebben met de rendering van de belichting, wat opvalt wanneer je in een donkere setting een fakkel opsteekt. Dan gaat het beeld haperen en trekken, al valt het veel minder op in de PS5-versie. Die versie lijkt net iets stabieler te lopen dan de game op Xbox Series X. Het is duidelijk dat de engine van deze multiplatformtitel nog niet voldoende geoptimaliseerd is voor de nieuwe en krachtigere technologie.

Maar goed, dat neemt niet weg dat Ubisoft met Assassin’s Creed Valhalla in zijn opzet slaagt: de reeks steeds verder richting epische actie-RPG duwen én tegelijk de speler een episch Viking-verhaal laten beleven. We kijken nu al uit naar de verdere Europese invasie van Eivor en de zijnen.