In 1994 beleefden we mogelijk de mooiste zomer van ons leven. Terwijl we als aankomende puber flirtten met de knapste chiromeisjes van het dorp, maakten Gheorge Hagi, Romario en onze jeugdidool Roberto Baggio het mooie weer op de wereldbeker in de Verenigde Staten.

Ondertussen bracht een relatief jong gamebedrijfje uit datzelfde land de allereerste FIFA naar pc. Genesteld voor een uit de kluiten gewassen, vuilbeige CRT-scherm vochten mijn neef en ik heroïsche duels uit. In alle jaren erna misten we slechts twee FIFA’s. Naast editie 95 skipten we dankzij een beperkt studentenbudget en het geweldige Pro Evolution Soccer 4 ook FIFA Football 2004, zoals dat ding toen voluit heette.

Bijna 30 jaar later is er veel veranderd. Dat gamebedrijfje achter FIFA is uitgegroeid tot een multinational, de protagonisten van het WK in de VS zijn enkel voor vele centjes en heel wat geluk te ontgrendelen in Ultimate Team en met dat chiromeisje is het nooit wat geworden.

De enige overlevers zijn de potjes FIFA op het scherpst van de snee met mijn neef. Maar ook die decennialange traditie kalft af. Niet enkel door de verplichtingen van een volwassen leven, maar evenzeer door de tanende kwaliteit van wat ooit een van onze favoriete tijdverdrijven was.

Geen coins na de lasso

Toch een vleugje nostalgie. Met Gheorge Hagi, de Maradona van de Karpaten en tegenwoordig trainer van het Turkse Farul Constanța, kan je aan de slag als één van de echt speelbare coaches. Dat is zowat de eenzame vernieuwing in de carrièremodus waarmee de arme marketingmensen van EA moeten uitpakken. Konami deed dit hen trouwens enkele jaren geleden voor, alvorens zij met eFootball 22 hun eigen reeks begroeven.

Teleurstellend is dat er heel veel grote namen hilarisch slecht op hun eigen zelf gelijken. Wellicht betaalde EA iets te veel om Ted Lasso in hun game te mogen gebruiken en waren er geen FIFA coins meer over voor de face scans van de echte namen. Gelukkig zaten we met zijn allen al jarenlang op Ted Lasso in FIFA te wachten.

Ach, wat zeuren wij oude knarren, toch. Ultimate Team, tie-ins met Marvel en andere bekende namen zijn toch hartstikke leuk? Voor een deel van de FIFA-demografie is dat wellicht zo, maar als het ten koste gaat van de rest van de game, dan is dat problematischer dan een beslissing van de VAR.

Ultimate Team kan je vergelijken met een gouden paleis temidden de favela’s. Alle aandacht gaat naar die ene geldfabriek en de rest blijft in de kou staan. En kom me niet vertellen dat die drie halfslachtige archetypes in de Player Career vernieuwing zijn, EA. Bovendien mag je die halfslachtige beoordeling van hoe geslaagd een transfer is, steken daar waar het licht nimmer schijnt. In de trofeeënkast van Royal Antwerp FC, bijvoorbeeld. Daar is nog veel plaats.

Marketingkruimels

FIFA 23 bevat welgeteld twee gameplayvernieuwingen die we weten te smaken. Met de powershot – beide bumpers indrukken en schieten maar – kan je eindelijk weer scoren vanop respectabele afstand. Dat dit momenteel iets te makkelijk gaat, nemen we er glimlachend bij. Finetunen kan later nog wel. Ook de nieuwe mechaniek bij stilstaande fases juichen we volmondig toe. Die combineert twee oude systemen uit het verleden op een eigentijdse manier. Je bepaalt waar je de bal raakt en in welke richting je dat doet. Dat we er niets van bakken, maakt voorlopig niets uit, want dat klotesysteem van de voorbije jaren is eindelijk voltooid verleden tijd.

Helaas schort er aan de basis nog altijd heel wat. Jarenlange gebreken, zoals schoten die volgen uit onnatuurlijke lichaamsbewegingen, pingpongpasses, veel te snelle flankspelers en niet op losse ballen reagerende spelers, blijven met regelmaat van de klok passeren. Rond de hete brij van vooraf bepaalde eindresultaten dribbelt deze FIFA 23 opnieuw niet.

Aan de animaties kan je vaak vooraf al zien wat de uitkomst zal zijn. Kijk maar eens met een vergrootglas naar de man-tegen-manduels. Of de vreemde capriolen van jouw doelman, die zijn armen net genoeg laat zakken om een niet bijster goed gerichte trap op doel te laten passeren. Om de bal daarna uit mooi geanimeerde doelnetten te gaan vissen, dat wel. Op dat laatste wees de marketingafdeling ons fijntjes, die het met deze kruimels moet doen.

Balotellisme

Als gladde jongens en meisjes moeten pochen met digitaal nagebouwde koorden, dan weet je het wel. FIFA 23 verschilt een absoluut minimum van zijn voorganger, dat ook al zo hard op eerdere jaargangen leek. EA’s CEO Andrew Wilson spreekt graag over games as a service. Met een reeks die zich daar uitstekend toe leent, weigert zijn bedrijf echter de stap te zetten. 70 euro en meer vragen voor zo weinig vooruitgang? Da’s wraakroepend.

Vooral als je na die feiten een vaak jonge groep fans agressief uitmelkt met de microtransactiehel die Ultimate Team heet. Al dat verkwanselde potentieel! FIFA 23 lijkt wel Mario Balotelli. Ergens zit er goed voetbal verscholen, maar het wordt weggeduwd door een problematische attitude. Met EA Sports FC krijgen we volgend jaar een nieuwe naam. We hopen dat daar ook een propere lei bij hoort.