Terwijl Microsoft druk bezig is met het vullen van zijn Game Pass bibliotheek en Nintendo rustig op de lauweren van zijn Switch rust, is Sony de enige consolemaker die zich waagt aan technologische vernieuwing. En hoewel de PlayStation VR2 klinkt als een eenvoudige verderzetting van de headset uit 2007, schuilt er indrukwekkende tech onder die nieuwe, gladwitte kap die VR-gaming naar een hoger niveau tilt. Alleen: nu nog wachten op titels die er ook écht gebruik van maken.

7 jaar later

De eerste PS VR was niet het verhoopte verkoopsucces voor Sony: 5 miljoen verkochte exemplaren op zo’n 117 miljoen PS4-consoles. Maar alsnog schopte de PS VR het tot meest verspreide VR-headset en liet tegenhangers zoals de Meta Quest ver achter zich. Alle begin is moeilijk en zeker voor VR dat na dertig jaar nog steeds het grote publiek niet heeft weten te overtuigen.

Sony gelooft steevast in VR en neemt met de PS VR2 alweer een grote stap in de goede richting. Niet alleen verbetert Sony de tech op indrukwekkende manier, het helpt ook veel ongemakken van zijn voorganger uit de wereld. Zo ergerde ik me zeven jaar geleden blauw aan het gedoe met aansluitingen, die dekselse VR passthrough, te veel snoeren om over te struikelen en die controllers wiens verouderde tech nog uit het PS3-tijdperk stamde. De PS VR had een laag gebruiksgemak en hoge instapdrempel, waardoor ik na die eerste wow-ervaringen terug naar de gewone controller greep.

Enorm gebruiksgemak

Niet zo bij de PS VR2 wiens toegankelijkheid een enorme boost heeft gekregen. Het aansluiten en opzetten is supergemakkelijk: gewoon de USB-C-kabel vooraan in je PS5 pluggen en je bent vertrokken. Geen extra grafische processorbak meer of apart snoer voor de stroom. Oké, draadloos is het nog steeds niet, maar één dunne USB-kabel is een immense vooruitgang. En tenzij ze Ballet VR gaan uitbrengen waarbij je twaalf pirouettes na elkaar moet uitvoeren, voel je haast niet dat die er is.

Op vlak van design heeft Sony heel wat dingen verbeterd: de PS VR2 is lichter en voelt ook zo. De headset steunt nu enkel met de hoofdband op je schedel. Die kan je gemakkelijk losser en vaster maken met het klikkende draaiwiel aan de achterkant. Waarna je enkel nog de headset zelf dichter bij je ogen moet schuiven. Met het schuifwieltje vooraan kan je ook de afstand tussen de lenzen aanpassen. En dat laatste komt vooral de scherpte van het beeld ten goede.

De extra rubberen beschermlaag rond de lenzen houdt het buitenlicht beter tegen en laat ook gamers met gewone bril toe. Goed gevonden: Sony voorziet extra koeling in de vorm van een kleine ventilator die zachtjes lucht blaast in de ruimte met de lenzen. Zo gaan ze niet snel aandampen. Kleine designaanpassingen met een grote impact.

Eye tracking & see-through

Qua gebruiksgemak scoort de PS VR2 hard en dat merk je ook aan de setup: de headset weet wanneer je hem hebt opgezet, waarna een korte kalibratie begint. Zo scannen de buitencamera’s je omgeving en kan je een veilige speelzone gaan instellen. Waarbij je een waarschuwing krijgt wanneer je te dicht bij de grens komt. Kwestie van je vuist niet door de gyproc te slaan wanneer je een bergwand aan het beklimmen bent.

Erna volgt de korte kalibratie voor de eye tracking. En da’s ongetwijfeld een van de coolste vernieuwingen. Twee IR camera’s aan de binnenkant volgen nauwkeurig je oogbewegingen. Waardoor je menu items simpelweg kan selecteren door ernaar te kijken. Dat voelt eerst best weird, maar blijkt uiteindelijk een bijzonder intuïtieve manier om door menu’s te gaan. Echte gameplaytoepassingen hiervan heb ik nog niet gezien, al ben ik bijzonder benieuwd wat ontwikkelaars hiermee zullen doen. In de uitgestelde horrorgame Switchback VR bijvoorbeeld zijn er scènes waarbij monsters enkel bewegen wanneer je met je ogen knippert.

Die eye tracking laat ook foveated rendering toe: de PS VR rendert de graphics van de zone waar je naar kijkt beter, waardoor het beeld altijd en overal even scherp lijkt. Helaas moeten we hier Sony op zijn woord geloven, want dat is bijzonder moeilijk om testen.

Die eye tracking is een game changer, net als de see-through knop vooraan. Druk je erop dan word je meteen uit de game gehaald en krijg je jouw omgeving te zien dankzij de vier camera’s op de headset. Weliswaar een grijze korrelige versie ervan, maar scherp genoeg om bijvoorbeeld snel te checken waar je je ergens in de speelruimte bevindt. Of om de afstandsbediening van je tv te zoeken. Zonder de headset te moeten afzetten en die erna met veel gesakker opnieuw correct op je neus te zetten. Bijzonder handig en tijdsbesparend.

Grafisch topniveau

De visuele kwaliteit van de PS VR2 is er meters op vooruit gegaan is. Ik heb lang nog niet alle VR-games kunnen testen – de reviews verschijnen hier de komende dagen en weken – maar de wereld van Horizon: Call of The Mountain en die van Kayak VR ziet er ontzettend goed uit. Dankzij het ruimere gezichtsveld, de twee 2000 x 2040 OLED-schermen die 4K op je netvlies projecteren en bovendien de framerate tot 120 Hz kunnen jagen. Die exotische vertezichten, de veertjes op je strijdboog die realistisch meewapperen met de wind en het detail van de kolossale Thunderjaw die plots voor je neus opduikt? Onze bek viel alvast verschillende keren open tijdens Horizon. Hou wel in het achterhoofd dat veel niet-exclusieve PS VR-games er lang niet zo goed uitzien.

Die visuele upgrade merk je ook wanneer je gewone PS5-games in cinema mode speelt. God of War Ragnarök en de nieuwe Atomic Heart zien er bijzonder goed uit in de cinema mode. In het optiemenu kan je zelf bepalen hoe groot dat virtuele bioscoopscherm is. Bovendien bespaar je er ook energie mee (geen grap, onze mini-LED 4K tv is echt een grootverbruiker) of kan het handig van pas komen wanneer je vriendin of broer plots de tv opeist. Gewoon lekker asociaal je PS VR2 inpluggen, opzetten en verder spelen.

De grafische muggenzifter in me moet echter van het hart dat er nog twee visuele euvels zijn die ik liever niet had gezien in deze nieuwe generatie VR-bril: het beeld aan de rand van het gezichtsveld is nog altijd waziger dan in het midden. En daar helpt die foveatal rendering duidelijk niet. Tekst aan de randen van het scherm blijven wazig, zelfs al staar ik er hard naar.

De PS VR2 heeft ook nog steeds wat last van zogenaamde mura: een korrelpatroon dat bovenop het beeld lijkt te liggen en de visuals iets minder scherp maakt dan op je tv. Dat valt het meeste op wanneer het scherm helemaal zwart is. Mura zou volgens techneuten te wijten zijn aan de ongelijke verdeling van stroom naar de verschillende pixels van de OLED-schermen en eigen aan VR-headsets. De impact ervan tijdens het gamen is gelukkig haast nihil. Vooral in vergelijking met de PS VR.

Bijgeleverd: in-ear headset

Nog een gebied waar Sony zijn les heeft geleerd: de PS VR2 komt met op maat gemaakte oortjes die je aan de achterkant van de PS VR2 kan vastklikken. Geen gedoe meer om een headset te vinden die je op de VR-headset kan plaatsen. Bovendien heeft Sony twee uitsparingen voorzien aan de zijkanten van de PS VR2: daarin kan je de oortjes kwijt als je de headset niet gebruikt. En dat getuigt weer maar eens van een vernuftig design. O ja, gooi de verpakking trouwens niet weg: die is ontworpen om als opbergdoos te dienen voor de headset en de twee controllers.

Ben je geen fan van de bijgeleverde in-ear headset? Of game jij liever met je 7.1 koptelefoon? Dat kan. Achteraan zit een koptelefoonaansluiting waarin je elke headset kan inpluggen.

Sense controllers

Weg zijn die ouwe Move-controllers die qua tech serieus achterop hinkelden. In de doos vind je nu twee bolvormige Sense controllers waarin heel wat technologie is geramd. Ze zitten als gegoten en ik heb voorlopig geen enkel probleem ondervonden met de tracking. De camera’s van de PS VR2 pikken de IR-signalen van de beide Senses feilloos op.

De haptische trillingen van de controllers zijn subtiel: tijdens mijn kajaktocht door de Noorse fjorden gaf ik mijn armen even hun verdiende rust en voelde ik de regendruppels vallen. De weerstand van de adaptieve triggers is dan weer minder uitgesproken dan bij de PS5 controllers. Tijdens het boogschieten voelde ik weinig weerstand. Al kan dat ook te maken hebben met de metalen kolos die voor mijn neus stond te hijgen.

De finger tracking – elke knop is uitgerust met drukgevoelige sensoren – zorgt ervoor dat de controller je vingerpositie vrij goed identificeert en die vertaalt naar de game. Zo kan je nu gemakkelijk voorwerpen vastgrijpen, weggooien en andere complexere handbewegingen uitvoeren. Is wel even wennen: tijdens het muurklimmen met ijsbijlen glipte mijn vinger meermaals van de stick en belandde per ongeluk op de PS-logoknop. Waardoor ik uit de game werd gehaald.

Trillende hersenen

Ben ik minder over te spreken: de haptische feedback in de headset. Ofwel: trillingen in de headset zelf die bepaalde acties op het scherm moeten versterken. Zoals een Tallneck die zijn kolossale poot vlak naast je neerzet. Erg vaak wordt de feature niet gebruikt en gelukkig maar. Want wie wil nu extra trillingen op zijn hersenen die het al lastig hebben tijdens VR-gamen. Kortom, deze gimmick zien we liever meteen afgezet.

Over motion sickness gesproken: waar ik bij PS VR nooit enige vorm van last ondervond gebeurde het hier wel. Af en toe. En alleen bij specifieke acties. Zo gaf de camera roteren in Horizon mij telkens een lastig gevoel. De oplossing: in het optiemenu kan je opteren voor een snap camerabesturing, waarbij de camera meteen X aantal graden verspringt. En da’s stukken comfortabeler voor je evenwichtszintuigen.

In KayakVR kreeg ik het dan weer lastig telkens mijn kajak abrupt tegen een rots tot stilstand kwam. Alsof mijn hersenen door de hyperrealistische graphics de botsing niet willen aanvaarden. Maar goed, die momenten van motion sickness waren gelukkig schaars en misschien moet ik nog wennen aan dat 4K-geweld op mijn hoofd. Het voelt alvast een stuk intenser, waardoor ik speelsessies beperk tot zo’n max 2 uur.

En de games dan?

De PS VR2 is technisch hoogstandje, al staat of valt het succes ervan met games. En daar blijf ik, euhm, rustig hoopvol. Ik heb me bijzonder vermaakt met Horizon: Call of the Mountain, het vlaggenschip van deze PS VR2 launch. Het ziet er belachelijk indrukwekkend uit en bewijst dat ook VR-games triple A productiewaarden kunnen hebben.

Het is een showcase van wat de PS VR2 allemaal kan, al breekt het op gameplayvlak niet echt potten. Een mooiere, vlottere en technisch indrukwekkendere verderzetting van hetgeen we gewoon waren, zonder nieuwe grenzen van de tech te gaan opzoeken. Bij verschillende set pieces zal je bek wijd openvallen, maar iets in mij verwacht van deze nieuwe generatie VR-headsets meer. Meer vernuftige gameplay toepassingen en niet gewoon verbluffing en wow-momenten.

De launch line-up van de PS VR2 is vooral kwantitatief sterk. Sterkmaker Horizon wordt omringd door games die al eerder op PC VR verschenen en getweakt werden voor PS VR2. Best coole games – Star Wars: Edge of the Galaxy is er zo eentje –  maar ik zie liever meer first-party games. Niet alleen omdat die beter zijn toegespitst op de PS VR2 hardware, maar ook omdat Sony net daar het verschil zal moeten maken. Want op dit moment onderscheidt de softwarebibliotheek van de PS VR2 zich niet zo hard met andere VR-headsets.

De lijst met launchgames wordt verder nog aangedikt met geüpgradede PS VR-games. Zo zien we toppers zoals Thumper en Tetris Effect terug opduiken met opgekalefaterde graphics. Ook muizenheld van Moss steekt opnieuw de kop op. En dat had ik liever anders gezien. Alsof Sony het tekort aan PS VR2 exclusives heeft willen camoufleren met oude bekenden. Dat de oude PS VR-games niet compatibel zijn met de nieuwe headset is zonde. Terwijl sommige developers een gratis upgrade aanbieden (No Man’s Sky!), moet je doorgaans betalen om games die je al op PS4 kocht, terug op de PS5 te kunnen spelen.

Kopen of niet?

Of je de PS VR2 in huis moet halen? Da’s vooral een kwestie van budget en hoe hard je early adopter wil zijn. De PS VR2 zelf kost 599 euro, je hebt er vanzelfsprekend een PS5 voor nodig en het oplaadstation voor de Sense-controllers (prijs: 50 euro) raad ik ook ten stelligste aan. En dan heb je nog geen VR-games. Een stevige investering dus, al valt het tegelijk best mee wanneer je de prijzen van bijvoorbeeld de HTC Vive Pro of andere PC VR-headsets bekijkt. De PS VR2 biedt een even high-end VR-ervaring en is de beste keuze op vlak van prijs/topkwaliteit.

Alleen: op dit moment is het qua games best karig. De line-up PS VR2 games is nu nog niet overtuigend genoeg om er die investering voor te maken. Tenzij je echt een early adopter bent die als eerste met de nieuwe hardware aan de slag wil. De PS VR2 heeft de komende maanden enkele sterke first-party smaakmakers nodig. Die ten volle gebruik maken van de hardware en proberen de grenzen van VR-gaming te verleggen. Switchback VR, Fireteam Ultra en Crossfire: Sierra Squad staan alvast gepland voor release in maart. Hopelijk gooien die exclusives het broodnodige VR-gewicht in de schaal.